Okiem eksperta: Jak żywić liczne mioty prosiąt?

Dzięki dużemu postępowi genetycznemu i technologicznemu takie pytanie zadaje sobie coraz więcej hodowców. Na co zwracać uwagę, którą strategię wybrać by osiągnąć maksymalny sukces i zysk.

Mleko lochy jest naturalnym pokarmem dla prosiąt dlatego bardzo dobra mleczność loch powinna stanowić punkt wyjścia do dobrego żywienia licznych miotów prosiąt.

Pierwszym wyzwaniem przed jakim staje hodowca mający liczne mioty prosiąt to zapewnienie możliwości napicia się przez prosięta dostatecznej ilości siary. Przyjmuje się że prosię powinno wypić minimum 250 ml dobrej jakości siary w ciągu 2-3 godzin od porodu. Tylko dzięki niej prosięta nabywają odporności i mają dostarczoną energię by mogły dalej funkcjonować. Istotne jest aby poród przebiegał szybko i bez komplikacji gdyż z każdą godziną poziom immunoglobulin w siarze spada. Nadzorowanie porodów jest czasochłonne i kosztowne ale w przypadku licznych miotów daje wymierne korzyści.

 Drugim wyzwaniem przed jakim staje hodowca to zapewnienie dostatecznej ilości mleka od lochy poprzez wyrównywanie miotów lub tzw. mamkowanie. Przemieszczenie prosiąt powinno nastąpić nie wcześniej niż po 12 godzinach od porodu lecz nie później niż 24 godziny po porodzie zanim ustali się hierarchia przy sutkach. Dziś co raz bardziej popularne są również systemy automatycznego dokarmiania prosiąt różnego rodzaju preparatami mlekozastępczymi w formie płynnej. Nowe technologie mają wiele zalet lecz również swoje ograniczenia i wymagania. Pamiętajmy wymagają one bardzo wysokiego statusu higieny. Wielu hodowców zadowolonych z obserwowanych efektów dokarmiania popełnia błąd zbyt długiego stosowania tego rozwiązania. Prosięta nie są dostatecznie nauczone pobierania pasz stałych i nie mają treningu enzymatycznego przewodu pokarmowego, który pozwoli im efektywnie korzystać z pasz stałych pochodzenia roślinnego w późniejszym etapie odchowu.

Kolejne wyzwanie dla hodowcy to podjęcie decyzji jak dokarmiać paszami stałymi. Pasza z zakupu czy robiona samemu na fermie?

Pierwsze dokarmianie paszami stałymi powinniśmy rozpocząć już od 5-7 dnia życia prosiąt. Wielu hodowców nie widzi sensu takiego działania gdyż pobrania na poziomie kilku gram/sztukę do nich nie przemawia. Celem wczesnych prestarterów jest zainteresowanie prosiąt paszami stałymi, nauczenie ich pobierania i pobudzenie układu trawiennego do trawienia produktów roślinnych. Dlatego tak ważne jest aby zacząć to możliwie wcześnie. Prestarter powinien być podawany wielokrotnie w ciągu dnia małymi porcjami aby był zawsze świeży i stymulował do pobrania. Prosięta piją mleko średnio raz na godzinę dlatego tak ważne jest częste podawanie paszy. Pamiętajmy aby nie przechowywać go bezpośrednio przy zwierzętach gdyż wysoka zawartość preparatów mlekozastępczych na przykład tak jak  w PrestiGo 1 (10% laktozy) powoduje, że chłoną one zapachy chlewni i przestają być atrakcyjne dla prosiąt. Super prestartery takie jak PrestiGo 1 dzięki swojej sypkiej formie chętnie są pobierane przez prosięta. W przypadku mikrogranulatów hodowca powinien zwracać uwagę aby granulat był trwały ale nie twardy. Świetnym rozwiązaniem zachęcającym prosięta do pobierania paszy stałej jest forma papki, należy tylko zwrócić szczególną uwagę na higienę karmidełek. Prestartery w pierwszych dniach stosowania podawane na legowisko oswajają prosięta z paszą stałą i pozytywnie stymulują do pobierania. Prosięta przy maciorze do odsadzenia powinny pobrać około 500g.

Częstym błędem jest zaniedbanie w zakresie dostępności do wody. Pamiętajmy, prosięta pomimo tego, że piją mleko lochy również potrzebują wysokiej jakości wody by zaspokoić swoje pragnienie. Jeżeli ferma nie spełnia tego warunku prosięta piją gnojówkę przez co chorują i słabo pobierają pasze stałe.

Przy wyborze prestarterów  hodowca powinien zwracać uwagę na kilka cech:

Jaką strawność ma dany produkt , z czego jest zrobiony. Dziś gro komponentów podlega już obróbce mającej na celu podniesienie strawności surowca i polepszeniu jego wartości. Np: mikronizowane komponenty zbożowe, koncentraty białka sojowego, mączka rybna itp. to atuty dobrego prestartera.

Jak dany produkt wspiera odporność prosiąt. Np. zastosowanie plazmy krwi jest źródłem immunoglobulin wspierających odporność, probiotyki stabilizują florę przewodu pokarmowego, MCFA itp.

Jaki jest udział komponentów mlecznych. Im wyższy tym lepszy, gdyż mleko lochy zawsze będzie dla prosiąt wzorcem.

W przypadku decyzji o produkcji prestarterów  we własnym gospodarstwie hodowca powinien zwrócić szczególną uwagę na:

Dobór komponentów i ich jakość.

Strukturę i homogenność. Pasza powinna być drobno zmielona z wyczuwalną pod palcami strukturą. Dominująca frakcja 0,5-1 mm.

Dziś wiele ferm decyduje się na zakup gotowych prestarterów mając na uwadze efektywność produkcji, zysk,  trudność w kompletowaniu surowców, konieczność prowadzenia nadzoru jakościowego i technologicznego gotowego produktu itp..

 Wiele firm między innymi EKOPLON oferuje gotowe strategie żywieniowe jak np.: „ciężki prosiak” , „zdrowy prosiak”. Dzięki nim przy zastosowaniu prestarterów z linii PrestiGo hodowca otrzymuje kompleksowe rozwiązanie. Pasze PrestiGo 1  i PrestiGo 2 Immuno pozwalają na efektywny i bezpieczny odchów licznych miotów.