Okiem eksperta: Rośliny strączkowe jako alternatywne źródło białka dla poekstrakcyjnej śruty sojowej

22 listopada 2018 roku po raz kolejny przedłużono moratorium dotyczące stosowania śruty sojowej genetycznie modyfikowanej do dnia 1 stycznia 2021 r. Jedną z dostępnych alternatyw na zastąpienie śruty sojowej są rośliny strączkowe. W Polsce uprawiany jest głównie groch, peluszka, bobik, łubin biały, łubin wąskolistny oraz łubin żółty.
Stosowanie roślin strączkowych w żywieniu trzody chlewnej jest uzasadnione, lecz przy ich podawaniu należy pamiętać o pewnych aspektach.

Nasiona roślin strączkowych jako surowiec paszowy posiadają wiele wspólnych cech:

stosunkowo dużą zawartość białka ogólnego,

podobny skład aminokwasowy,

obecność substancji antyżywieniowych.

Jednak między składem i wartością pokarmową istnieją już znaczne różnice.

Rośliny strączkowe to komponent białkowy dlatego przy bilansowaniu dawki należy zwrócić uwagę na ich skład aminokwasowy. Charakteryzują się one wysoką zawartością lizyny,  natomiast niską metioniny oraz tryptofanu. Dlatego dobrze bilansują się ze śrutą rzepakową, która uzupełnia niedobór metioniny.
W stosunku do śruty sojowej nasiona roślin strączkowych posiadają wyższy poziom włókna, co wpływa na ograniczenie ich zastosowania w niektórych grupach technologicznych. Najniższy poziom włókna posiada groch, a najwyższy posiadają łubiny.

Kolejnym ograniczeniem w zastosowaniu nasion roślin strączkowych na większą skalę  jest obecność w nich substancji antyżywieniowych. Występowanie i mechanizmy działania tych związków są zróżnicowane: galaktozydy, inhibitory proteaz i taniny wpływają przede wszystkim na wykorzystanie składników pokarmowych, natomiast alkaloidy, glukozydy, hemaglutyniny wywierają negatywny wpływ na organizm zwierzęcy i ograniczają pobranie paszy. W związku z tym nasiona roślin strączkowych mają ograniczone zastosowanie w żywieniu reprodukcyjnych i młodych zwierząt.

Natomiast nasiona roślin strączkowych efektywnie sprawdzają się w przypadku tuczu. Nasiona grochu (kwitnącego na biało) są najbardziej bezpieczne spośród wszystkich roślin strączkowych i można zastosować ich najwyższy udział w dawce paszowej. Wprowadzając do dawki rośliny bobowate należy pamiętać o stopniowym ich wdrażaniu, ponieważ duże raptowne dawki mogą wywołać luźny kał i zaburzyć perystaltykę jelit.

Nasiona roślin  strączkowych grubonasiennych (bobowate) są surowcem wysokobiałkowym możliwym do wyprodukowania przez hodowcę we własnym gospodarstwie, dlatego też daje to możliwość ograniczenia wydatków na zakup komponentów białkowych z zewnątrz. Warunkiem uzyskania dobrych wyników produkcyjnych i ekonomicznych jest poprawne zbilansowanie dawki ze szczególnym uwzględnieniem składu aminokwasowego oraz zaleceń co do ograniczeń ilościowych z uwagi na występujące w nich substancje antyżywieniowe.

Dlatego zachęcamy Państwa do kontaktu z doradcami żywieniowymi EKOPLON, którzy zbilansują dawki specjalnie dla danej fermy.