Prawidłowy siew rzepaku

Rozpoczęły się siewy rzepaku. W tym momencie warto zwrócić uwagę na kilka aspektów związanych z tym zabiegiem agrotechnicznym, który stanowi początek realizacji potencjału plonotwórczego zawartego w małym nasionku. Na aspekt siewu składa się wiele elementów determinujących prawidłowe jego wykonanie (na zdjęciu obok widzimy nierówne wschody rzepaku wskutek deficytu wody).

Pierwszym z nich jest termin siewu. Ażeby uzyskać właściwy poziom rozwoju rozety pierwotnej rzepaku, roślina ta musi zgromadzić ilość energii cieplnej wyrażonej wartością nie mniejszą niż 6000 dni. Oznacza to że w sezonie jesiennym roślina musi mieć do dyspozycji nie mniej niż 60 dni o średniej dobowej temperaturze 100 C. Wydaje się, patrząc przez pryzmat ostatnich lat, że osiągnięcie tego parametru nie jest problematyczne jednak nie zapominajmy, że jest tu mowa o średniej dobowej. Często zaś jest tak, że dni są oczywiście ciepłe, ale tylko przez kilka godzin w okolicach południa, natomiast większa część doby (a noce szczególnie) temperatura jest dużo niższa aniżeli zakładane 100 C, więc i średnia też znacznie się obniża. Tego deficytu ciepła żadnym innym działanie nie jesteśmy w stanie zastąpić. Biorąc pod uwagę uwarunkowania klimatyczne aby zapewnić takie warunki jesiennej wegetacji rzepaku termin siewu zawiera się w przedziale od 15 sierpnia (Suwalszczyzna) do 30 sierpnia (Dolny Śląsk). Utrzymanie w ryzach tego wyjątkowo wąskiego (zaledwie 5 dni) okienka jakie daje nam nasz klimat na siew rzepaku jest zatem najistotniejszym zależnym od nas czynnikiem który wpływa na przyszły plon.

Drugi czynnik to głębokość siewu. Nasiona rzepaku są stosunkowo niewielkie, a zatem zawartość składników pokarmowych w nich jest również proporcjonalnie niewielka. Dlaczego ta informacja jest taka istotna. Do momentu kiedy kiełkująca roślina nie wysunie spod ziemi pierwszych zielonych organów czyli liścieni, bazuje pokarmowo na tym co ma zawarte w nasionku. Jeżeli wysiejemy te nasiona zbyt głęboko to kiełkującej roślinie zabraknie składnika aby zbudować na tyle długą łodyżkę zarodkową aby wyszła ona spod ziemi. Efektem tego będzie ograniczona obsada roślin już na etapie wschodów, a jeśli rośliny wyjdą z ziemi to będą mocno osłabione i podatne na choroby (uszkodzenie czapeczki na stożku wzrostu) co również przełoży się na ograniczenie obsady. Ile zatem wynosi właściwa głębokość siewu. Powinna się ona zawierać w przedziale 1,5 – 3,5c m w zależności od kategorii agronomicznej gleby (gleby lżejsze głębiej, cięższe płycej) i dostępnej w glebie wilgoci (przy dobrej wilgotności płycej, przy deficycie wody głębiej). Aby uzyskać ten parametr na wzorcowym poziomie najważniejszym jest właściwe przygotowanie roli do siewu, a zwłaszcza jej ugniecenie gdyż z reguły nie ma tyle czasu od orki do siewu aby gleba sama osiadła w naturalnym procesie. Wybór narzędzi uprawowych dla uzyskania właściwego poziomu ugniecenia gleby jest duży i można bez problemu dobrać sprzęt do gleby jaka występuje w gospodarstwie. Najistotniejszy jest uzyskany wynik przygotowania gleby do siewu. Sposobem na jego sprawdzenie jest stanięcie na takiej glebie – zagłębienie jakie po nas pozostaje nie powinno być większe niż 1 – 2 cm. Do siewu warto używać siewników, które umożliwiają utrzymanie zadanej głębokości siewu i doskonale kopiują wszelkie nierówności pola.

Kolejnym czynnikiem, który jest związany z siewem a w przyszłości warunkuje plon jest ilość wysiewu, a będąc bardziej precyzyjnym liczba nasion na jednostce powierzchni (obsada pierwotna). Nasiona rzepaku są sprzedawane w jednostkach siewnych na 3 ha. Odmiany populacyjne zawierają w jednostce 2 – 2,1 mln nasion (zakładana gęstość 70 nasion/ m²), odmiany mieszańcowe zaś zawierają 1,5 mln nasion w jednostce (50 nasion/ m²). Powinniśmy te ilości nasion traktować jako zalecane i optymalne normy wysiewu i odnosząc do MTN tak regulować normę wysiewu aby jednostka siewna rzeczywiście wystarczała do obsiewu 3 ha. Coraz częściej pojawia się wysiew rzepaku za pomocą specjalnie przystosowanych siewników punktowych. Przy ich zastosowaniu norma wysiewu zmniejsza się gdyż na 1m² wysiewa się zaledwie 35 – 38 nasion. Jest to dość radykalne zmniejszenie obsady, ale dzięki uzyskaniu idealnego, równego rozmieszczenia roślin w rzędzie uzyskujemy bardziej wyrównane rośliny o optymalniejszym z punktu widzenie możliwości uzyskiwania wysokich plonów pokroju (więcej rozgałęzień bocznych, struktura drzewa). Przez to często plony z takich plantacji są wyższe, aniżeli z tych z tradycyjnym sposobem wysiewu.