Okiem ekperta: Energia w paszy a dobre wyniki produkcyjne w trzodzie chlewnej.
Paszę najczęściej bilansuje się w oparciu o energię metaboliczną (EM). Jest to część energii paszy, która stanowi różnicę między energią strawną a energią zawartą w niektórych produktach przemiany materii wydalanych w moczu oraz w gazach fermentacyjnych. Energia ta zużywana jest na podstawowe procesy metaboliczne, termoregulację, energię trawienia, aktywność fizyczną oraz produkcję. Energię najczęściej wyrażamy w megadżulach lub kilokaloriach. 1 MJ (megadżul) to 239 kcal (kilokalorii).
Potrzeby energetyczne
Potrzeby energetyczne trzody chlewnej możemy podzielić na bytowe i produkcyjne. Potrzeby bytowe obejmują podstawowe funkcje organizmu zwierząt takie jak termoregulacja, aktywność fizyczna itp. Potrzeby produkcyjne związane są bezpośrednio ze wzrostem, rozrodem, produkcją mleka u loch. Zapotrzebowanie na energię bytową wzrasta im gorsze panują warunki bytowe. Dlatego bardzo istotnym elementem wpływającym na prawidłowe wykorzystanie paszy są optymalne warunki środowiskowe. Im więcej zwierzę zużyje energii z paszy na np.: ogrzanie organizmu tym mniej zostanie mu energii na zaspokojenie potrzeb produkcyjnych.
Prosięta
Szczególnie wrażliwe na niedobór energii są prosięta, które mają bardzo małą rezerwę energetyczną. W okresie odsadzenia często występują zaburzenia trawienia, szczególnie jeżeli chodzi o tłuszcz. Wydajność tłuszczu jako energii jest najwyższa, ale prosięta nie potrafią jeszcze wykorzystać jej całkowicie. Dlatego pasza dla prosiąt powinna zawierać dużo energii w łatwo dostępnej postaci. Gdy prosięta w okresie odsadzenia będą posiadały niedobory energii, to część niestrawionego białka będzie zalegała w jelitach. Może to grozić namnożeniem się enterotoksycznych szczepów Escherichia coli i wystąpieniem problemów biegunkowych, a w skrajnych przypadkach nawet choroby obrzękowej. Dobrym źródłem energii dla prosiąt są cukry np.: pochodzenia mlecznego takie jak laktoza. Prestartery z linii PrestiGo charakteryzują się ich wysokim poziomem.
Tuczniki
W przypadku żywienia tuczników należy zadbać o prawidłowy bilans pod kątem wykorzystania energii. Jeżeli będzie jej nadmiar to zostanie ona odłożona w postaci tłuszczu w tkankach powodując spadek mięsności, a tym samym znacząco podniesie koszty produkcyjne. W przypadku niedoboru energii białko nie będzie efektywnie wbudowywane w tkankę mięśniową zwierzęcia przez co zostaną ograniczone przyrosty dobowe. Na 1 kg tłuszczu zużywa się około cztery razy więcej energii niż na 1 kg mięsa. Prawidłowy bilans białka do energii pozwala na obniżenie FCR.
Głównym źródłem energii w paszy dla tuczników jest skrobia pochodząca ze zbóż. Oleje stanowią także, dobre źródło uzupełnienia energii dla tej grupy zwierząt, ponieważ tuczniki posiadają już dobrze wykształcony układ trawienny. Oleje roślinne zawierają 38 MJ energii, natomiast olej rybny ma niższą zawartość (34 MJ). Istotnym elementem przy natłuszczaniu paszy jest świeżość tłuszczu. W wyższych temperaturach mogą szybko ulec zepsuciu i powodować zatrucia. Makuch rzepakowy również może być ciekawym komponentem podnoszącym poziom energii w paszy.
Lochy prośne
W przypadku loch prośnych nadmiar energii może prowadzić do ich szybkiego zatuczania. Dlatego w bilansowaniu paszy należy zwrócić szczególną uwagę na to aby poziom energii nie był zbyt wysoki.
Lochy karmiące
Lochy karmiące, a w szczególności rasy wysokoplenne wymagają wysokiej koncentracji energii w paszy. Istotne jest to, żeby w okresie letnim przy wysokich temperaturach podnieść lochom koncentrację składników pokarmowych w paszy, ponieważ na wskutek temperatur bardzo często spada jej pobranie. Dzięki temu jesteśmy w stanie zachować ich maksymalną produkcyjność.
Substancją wspierającą trawienie tłuszczy jest lecytyna, która emulguje (rozbijając tłuszcze na mniejsze cząsteczki) bardziej przyswajalne dla przewodu pokarmowego. Również dodatek L-karnityny i betainy korzystnie wpływa na metabolizm w komórkach.
Z punktu widzenia hodowcy ważne jest aby pasza była optymalnie zbilansowana gdyż energia w paszy jest czynnikiem kosztotwórczym, dlatego zachęcamy do kontaktu z doradcami EKOPLON.