Drób

Hodowco, jeśli na Twojej fermie wystąpi podejrzenie wysoce zjadliwej grypy ptaków, PAMIĘTAJ o niezwłocznym zgłoszeniu do odpowiednich osób i instytucji (lekarz weterynarii prywatnej praktyki, powiatowy lekarz weterynarii, wójt/burmistrz/prezydent miasta) podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej drobiu.

O konieczności zwalczania grypy ptaków i postępowaniu w przypadku jej wykrycia mówią poniższe akty prawne:

Ustawa z 11.03.2004 o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt - Załącznik nr 2,

Rozporządzenia MRiRW z 18.12.2007 w sprawie zwalczania grypy ptaków oraz wytyczne GLW,

Dyrektywa Rady 2005/94/WE z 20.12.2005.

Na ich podstawie wyznacza się obszar zapowietrzony i obszar zagrożony:

• obszar zapowietrzony - min. 3 km od ogniska choroby,
• obszar zagrożony - min. 7 km od granic obszaru zapowietrzonego, czyli min. 10 km od ogniska choroby.

Do czynności związanych z bioasekuracją zaliczamy m.in.:

lokalizację fermy - im dalej od innych obiektów produkcji zwierzęcej tym lepiej,

maty wjazdowe oraz maty przed wejściem do budynków inwentarskich, nasączone środkiem dezynfekcyjnym o odpowiednim stężeniu oraz trwałości,

reżim sanitarny wśród pracowników ferm oraz osób odwiedzających fermę (odpowiednia dezynfekcja rąk, jednorazowe buty oraz kombinezony),

środki transportu powinny być przed każdym wjazdem na fermę zdezynfekowane np. poprzez oprysk czy zamgławianie z użyciem dezynfekanta.

Grypa Ptaków to Zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba ptaków, wywołana przez wirusy grypy (influenzy) typu A. Ze względów praktycznych i celów administracyjnego zwalczania wyróżniamy grypę ptaków o wysokiej zjadliwości (HPAI) i niskiej zjadliwości (LPAI). Choroba w formie HPAI i LPAI (ale tylko wywołana przez podtypy H5 i H7) jest zwalczana z urzędu.

W walce z wirusem pomaga fakt, że jest on wrażliwy na powszechnie używane środki dezynfekcyjne, wysoką temperaturę (temp. 70ºC zabija wirusa w ciągu kilku sekund). Jednak w przypadku niskich temperatur wirus może przetrwać, np. w wodzie, do kilku dni). Niekorzystnym jest również fakt, że wirus ulega dużej zmienności, co sprawia, że może tworzyć nowe warianty, mniej lub bardziej zjadliwe dla ptaków.

Objawy kliniczne: Wrażliwe są wszystkie gatunki drobiu, ale obserwowana jest wyraźna gradacja i dlatego najbardziej wrażliwy jest drób grzebiący, przy czym indyki są bardziej wrażliwe od kur. Z kolei drób wodny jest bardziej oporny, możliwy nawet przebieg bezobjawowy. Gołębie są bardzo oporne na zakażenie, bardzo rzadko obserwowany jest kliniczny przebieg choroby. Główną drogą zakażenia jest droga pokarmowa i oddechowa. Okres inkubacji u drobiu: 1 - 7 dni (do celów zwalczania przyjęto maksymalny okres inkubacji na 21 dni), przebieg zależy od gatunku gospodarza i formy grypy: LPAI/HPAI.

W przypadku wysoce zjadliwej grypy ptaków w skrajnych przypadkach przebieg jest:

1.      błyskawiczny i objawy nie są obserwowane,

2.      przy dłużej trwającym procesie chorobowym: nagłe zatrzymanie pobierania paszy i wody, depresja, drgawki i utrata koordynacji ruchowej, przewracanie się na grzbiet, paraliż skrzydeł, spadek produkcji nieśnej (praktycznie do zera), zniekształcenia skorup.

Wektorami, czyli drogami przenoszenia, są między innymi dzikie ptaki, niezabezpieczona słoma (składowana na otwartych przestrzeniach), zanieczyszczona woda, a także człowiek, zwierzęta domowe, poruszające się na terenie fermy, czy środki transportu bez odpowiedniej dezynfekcji. W związku z tym ważne jest stosowanie od dawna znanej BIOASEKURACJI, czyli biologicznej ochrony fermy, która w praktyce oznacza czynności podjęte w celu zapobiegnięcia rozprzestrzeniania się wirusów, bakterii, mykoplazm, grzybów, pierwotniaków i innych pasożytów, a także transmiterów (wektorów biologicznych) - gryzoni, owadów, dzikich ptaków, ludzi i wektorów (nie biologicznych), tj. sprzęt, środki transportu i innych.

Wiele czynników może powodować utratę integralności jelitowej. 5 najważniejszych to:

1. obniżenie jakości działania układu immunologicznego – mogą powodować choroby wirusowe i inne czynniki,
2. jednoczesne choroby układu oddechowego i jelit – niektóre zakaźne warianty chorób oskrzeli, np. IB (IB wirus zakaźnego zapalenia oskrzeli), mają też fazy replikacji jelitowej, mogą wtedy uszkadzać komórki jelitowe (szczególnie śluzówkę), co wywołuje stany zapalne jelit. Podobnie działa też kokcydioza,
3. aktywność przeciwdrobnoustrojowa – zastosowanie dowolnego produktu antybakteryjnego, może też wpływać na naturalną mikroflorę jelit u drobiu, dlatego lepiej stosować produkty o wąskim spektrum działania, niż te o szerokich możliwościach septycznych. Końcowym rezultatem jest dysbakterioza,
4. czynniki fizyczne (środowiskowe) – zanieczyszczenia i stan ściółki mogą wspierać bakterie i być rezerwuarem infekcji. Słabe oczyszczanie i rzadka wymiana ściółki mogą zaburzać zdrowie ptaków. Wiele chorób jest przy tym bardziej groźnych ze względu na ich zdolność do długiego przetrwania w środowisku. Dwa dobre przykłady to Clostridium i kokcydioza. Clostridia mogą tworzyć zarodniki i przetrwać przez długie okresy, nawet w obecności niektórych środków dezynfekujących, i mogą zakażać kury w późniejszym terminie. Oocysty kokcydiozy (jaja) również mogą przetrwać bardzo długo w ekstremalnych warunkach,
5. czynniki żywieniowe – pomimo, że kurczaki są wszystkożerne (jedzą zarówno rośliny, jak i pasze odzwierzęce, np. mączki mięsno-kostne), mogą też być utrzymywane całkowicie na diecie roślinnej. Dlatego kluczowe znaczenie ma prawidłowe formułowanie diety brojlerów, zapewniające możliwość pełnego wykorzystywania karmy. Jeśli jednak choć jeden składnik (np. enzym) zostanie nieprawidłowo wymieszany lub zastosowany w paszy, może to mieć poważne skutki dla integralności ptasich jelit.