FCR – co to takiego i jak go można obniżyć.

Pasza stanowi największy koszt produkcji trzody chlewnej. Dlatego istotne jest kontrolowanie i dbanie o możliwie niski współczynnik FCR. Różnica 0,1 FCR może oznaczać w tuczu wyższe zużycie paszy od 8 do 10 kg na sztukę.
W przypadku tuczarni liczącej obsadę na poziomie 1000 sztuk, taka różnica liczona jest już w tysiącach złotych. Warto zatem znać współczynnik FCR u siebie na fermie i spróbować go zoptymalizować.

 
Czynnikami wpływającymi na konwersję są:

genetyka,

kondycja zdrowotna zwierząt,

mikroklimat w chlewni,  dobrostan,

pasza,

straty paszy.
 

Genetyka.

Potencjał genetyczny zwierząt będzie wyjściowo warunkował nam możliwości uzyskania poprawnego wyniku. Tylko zwierzęta o wysokim potencjale genetycznym charakteryzujące się dużym tempem wzrostu i dobrym wykorzystaniem paszy dadzą nam szanse na uzyskanie optymalnego współczynnika FCR.

Kondycja zdrowotna zwierząt.

Należy pamiętać, że tylko w pełni zdrowe zwierzęta będą w stanie maksymalnie wykorzystać swoje możliwości genetyczne. Wiele jednostek chorobowych ogranicza możliwości wykorzystania paszy. Do najczęściej występujących chorób należą dolegliwości ze strony układu oddechowego. Często mają one charakter przewlekły nie dając przy tym wyraźnych objawów klinicznych.

Kolejnym czynnikiem zdrowotnym pogarszającym wykorzystanie paszy są biegunki. Tylko zdrowy układ pokarmowy jest w stanie efektywnie trawić paszę. Mówiąc o układzie pokarmowym świni nie możemy zapominać również o pasożytach przewodu pokarmowego, które także mają negatywny wpływ na współczynnik FCR.

Należy pamiętać, że chore zwierzęta nie tylko generują koszty poniesione w ramach ich leczenia, ale również wyższe koszty związane z gorszym wykorzystaniem paszy.  Dlatego istotne jest zapewnienie na fermie  bioasekuracji i profilaktyki weterynaryjnej.  

Mikroklimat-Dobrostan

Kolejnym czynnikiem mającym znaczący wpływ na zużycie paszy jest mikroklimat panujący w chlewni. Bardzo wiele zależy od odpowiedniej temperatury na obiekcie. Zbyt wysoka temperatura wywołuje stres cieplny, który ogranicza pobranie paszy i  nie pozwala na wykorzystanie potencjału wzrostowego zwierzęcia. Zbyt niska temperatura również jest niekorzystna. Świnia w celu utrzymania prawidłowej temperatury swojego ciała, musi zużyć o wiele więcej energii na potrzeby bytowe pochodzącej z paszy. Do innych czynników mających pośredni wpływ na pogorszenie efektywności należy zaliczyć, także wysoką wilgotność oraz stężenie trujących gazów na chlewni.

Dużo zależy również od dobrostanu zwierząt. Zbyt duża obsada zwierząt skutkuje często ograniczonym dostępem do jedzenia czy wody co w znaczący sposób może obniżyć efektywność żywienia (świnie nie dojadają). Zbytnie zagęszczenie może również prowadzić do walk pomiędzy zwierzętami.

Pasza

Mówiąc o wykorzystaniu paszy powinniśmy pamiętać o jej składzie ilościowym jak i jakościowym. Tylko pasza optymalnie zbilansowana pod kątem potrzeb genetycznych danego zwierzęcia jest w stanie dać przyzwoity wynik.  Optymalizacja powinna być przeprowadzona w oparciu o surowce tylko ze znanym składem chemicznym oraz jakościowym, ponieważ w obrębie danego składnika może wystąpić duża różnica w składzie wynikająca m. in.: z odmiany, sposobu nawożenia, stanowiska glebowego, przebiegu pogody czy procesu przetwarzania.  Często popełnianym błędem jest przyjmowanie tylko kalkulacyjnych założeń dotyczących składu danego surowca bez wcześniejszej jego analizy. 

Jakość paszy ma istotny wpływ na jej wykorzystanie. Wysoka zawartość mikotoksyn pogorszy kondycje zwierząt, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić do ich upadków co oczywiście negatywnie wpłynie na wykorzystanie paszy.

Na jakość paszy wpływa również jej smakowitość. Słabe pobranie paszy spowodowane ponad normatywnym zastosowaniem surowców o gorszej smakowitości (lub wręcz zepsutych) negatywnie wpłynie na jej wykorzystanie. W celu zachowania smakowitości paszy nie należy przekraczać zalecanych norm. Można też zastosować dodatki aromatyzujące, wyciągi ziołowe czy surowce zwiększające pobranie.

Ważnym elementem który powinien być uwzględniany w optymalizacji paszy i walce o niski współczynnik FCR jest ekonomia. Można zastosować bardzo efektywną żywieniowo paszę, ale nie koniecznie opłacalną ekonomicznie. Dlatego każdy hodowca współpracując z profesjonalnym doradcą żywieniowym powinien ustalić optymalny również z punktu widzenia ekonomicznego FCR dla danej fermy.

Strata paszy

Na współczynnik FCR ma również wpływ pasza, która nie zawsze trafiła do przewodu  pokarmowego zwierzęcia. Hodowcy często nie dostrzegają jak dużo tracą na skutek marnowania paszy poprzez nie wyregulowane karmniki oraz na nieszczelnych przesyłach w liniach paszociągów. Jest to niezauważalny problem szczególnie na fermach, gdzie niewyregulowane karmniki stoją bezpośrednio na rusztach (cała pasza wpada pod ruszt). Prostym rozwiązaniem jest wyregulowanie karmnika, ale również umieszczenie pod nim płyty z której świnia  jest wstanie pobrać jeszcze paszę.

Dziś rzadko się już spotyka plagi gryzoni na fermach ale zawsze one gdzieś są. Im więcej ich jest tym więcej paszy zjadają co również jest czynnikiem wpływającym na FCR.

Kolejną kwestią jest sposób przygotowania paszy. Na przykład często hodowcy zadają pytanie: „Czy warto śrutować śrutę sojową?”. Należy pamiętać, że zbyt „gruba” pasza jest gorzej wykorzystywana szczególnie przez małe zwierzęta. Nie można też przesadzić z jej rozdrobnieniem, ponieważ zbyt duża ilość frakcji pylistych w powietrzu będzie powodowała marnowanie paszy oraz może się przyczynić do schorzeń dróg oddechowych świni.

Dla hodowcy współczynnik FCR powinien być podstawowym wskaźnikiem do monitorowania. Dzięki jego optymalizacji (obniżeniu) hodowca jest w stanie w znaczący sposób ograniczyć koszty produkcyjne oraz zwiększyć swój zysk.