Dokarmianie dolistne po zbiorach

Cel dokarmiania 

Potencjał roślin do wytwarzania wysokiej jakości plonów zależy od dobrego przezimowania, kondycji i stanu odżywienia drzew oraz pąków kwiatowych i liściowych. Jabłonie przygotowując się do zimowego spoczynku, w naturalny sposób intensywnie wycofują z liści do pąków i innych części stałych składniki pokarmowe oraz asymilaty. Nawożenie dolistne w okresie pozbiorczym wspomaga przygotowanie drzew do spoczynku zimowego, poprawia jakość pąków i dostarcza zapasowych składników pokarmowych. Zgromadzone rezerwy są doskonałym początkowym źródłem składników pokarmowych, które zostaną wykorzystane od rozpoczęcia wegetacji do kwitnienia zapewniając drzewom dobry start wiosną, gdy z uwagi na niesprzyjające warunki pogodowe - niska temperatura, uniemożliwiają w pełni wykorzystanie zasobów gleby. 

Składniki pokarmowe

Po zbiorach jabłonie należy dokarmiać przede wszystkim azotem, borem i cynkiem. Bor zmagazynowany do wykorzystania po wznowieniu wegetacji pozytywnie wpłynie na rozwój organów generatywnych, co skutkuje dobrym zapyleniem, zapłodnieniem i zawiązaniem owoców. Uruchomiony wiosną cynk wpłynie korzystnie na prawidłowy rozwój liści i kwiatów. W przypadku odmian z grupy Golden Delicious coraz częściej uwzględnia się dokarmianie magnezem. Można także uzupełnić te składniki pokarmowe, których niedobory stwierdzono w okresie wegetacyjnym np. potas, mangan czy żelazo.

Zabieg mocznikiem

Z zastosowaniem po zbiorze  5%-owego roztworu mocznika (50 kg/1000 l wody) w celu fitosanitarnym nie należy się spieszyć. Należy pamiętać, że tak wysokie stężenie parzy liście, a pobrany przez nie azot nie zostaje już przekazany do drzewa. Zabieg mocznikiem w wysokim stężeniu na opadające liście jest skuteczną metodą ograniczająca źródło infekcji pierwotnych parcha jabłoni. Stosując mniejsze stężenia 2- lub 3-krotnie mniejsze, które nie doprowadzą do uszkodzenia liści można uzyskać dodatkowe korzyści. Podany w ten sposób azot również spełni rolę fitosanitarną, a dodatkowo w dużej części zostaje wycofany do drzewa i wykorzystany wiosną. Zabieg mocznikiem 5% można też wykonać w późniejszym okresie na opadłe liście, o jego skuteczności bardziej decydują późniejsze warunki pogodowe. 
Warto pamiętać, że jesień to najlepszy czas na pobieranie próbek glebowych. Na podstawie wykonywanych analiz możemy ustalić aktualny stan zawartości poszczególnych pierwiastków w glebie oraz jej pH. Nawożąc sad w oparciu o wyniki analizy gleby zastosujemy dawki nawozów potrzebne do prawidłowego wzrostu i rozwoju drzew. Takie podejście jest najbardziej ekonomiczne.

Kiedy i czym dokarmiać

Dokarmianie jest koniecznością w sadach przeciążonych owocowaniem, które zostały niewystarczająco przerzedzone i nawożone, a także uszkodzonych przez szkodniki czy długotrwałą suszy. Przeciążenie drzew niezależnie od jego przyczyny często powoduje opóźnienie zbiorów, co jest skutkiem niedostatecznego wyrośnięcia czy słabego wybarwienia owoców. Oznacza to skrócenie czasu na przygotowanie się drzew do spoczynku zimowego. Gdy następująca jesień jest długa i ciepła, problem może nie okazać się znaczący. W sytuacji, kiedy szybko zaczną się jesienne chłody, okres potrzebny na poprawę kondycji może być zbyt krótki.
Jak wcześniej wspomniano drzewa w dobrej kondycji dokarmiamy głównie w celu poprawy jakości pąków kwiatowych na następny rok. Warstwa odcinająca pomiędzy przechłodzonym ogonkiem liściowym a pędem zaczyna się wytwarzać już po kilku nocach z przymrozkami. Skutkuje to szybkim zaprzestaniem wycofania składników pokarmowych. Zabiegi dokarmiania jesiennego z tego powodu należy przeprowadzić jak najszybciej, gdy liście są jeszcze zielone i aktywne fizjologicznie. Efektywność nawożenia spada w przypadku opóźnienia ich do momentu kiedy liście zmienią barwę i zaczynają opadać. Dlatego warto pamiętać o konieczności wykonania zabiegów po zbiorach poszczególnych odmian, nie czekając na ostateczny koniec zbiorów w sadzie. 
Przy przeciążeniu drzew i w sadach intensywnie owocujących znaczenia nabiera dobór stosowanych nawozów. Stopień wykorzystania dostarczanych składników pokarmowych jest uzależniony od jakości nawozu i formy składników w nim zawartych. Stosowanie nawozów niskiej jakości w niesprzyjających warunkach jest wysoce nieefektywne i nieekonomicznie. Do najlepszych produktów należą te, w których składniki pokarmowe skompleksowane są aminokwasami. Związki te są bardzo dobrym nośnikiem składników pokarmowych, same również pełnią funkcję odżywczą a pobieranie ich przez rośliny odbywa się przy niskim zużyciu energii. Korzystnym rozwiązaniem pozwalającym kompleksowo dostarczyć niezbędne składniki pokarmowe jest zastosowanie gotowych mieszanek wieloskładnikowych zawierających bor, cynk, magnez z dodatkiem innych mikroelementów. Z reguły po zbiorze stosowane są mieszanki zbiornikowe, których podstawą jest mocznik w dawce 5-10 kg, magnez (w dawce 2-4 kg) w postaci siarczanu magnezu lub firmowych nawozów magnezowych, w postaci nawozów płynnych i krystalicznych bor w dawce 0,3-0,4 kg oraz około 0,3-0,35 kg cynku. Po zbiorach owoców zaleca się wykonanie trzech do czterech zabiegów, w odstępach co 10-14 dni.